Không ít HTX có cửa hàng nông sản, tham gia hội chợ, đưa hàng vào các điểm trưng bày sản phẩm OCOP nhưng vẫn gặp tình trạng ế ẩm, khách vào rồi lại... ra tay không!
Ở chiều ngược lại, không ít người tiêu dùng đã thừa nhận khi đến mua sắm tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, họ lại ra về với “núi” đồ trong tay mà không hề có trong kế hoạch.
“Người đẹp vì lụa”
Ngoài vấn đề chất lượng sản phẩm, các chuyên gia cho rằng tình cảnh đối lập trên là do nhiều HTX hiện nay chưa quan tâm đến việc sắp xếp hàng hóa tại các cửa hàng, gian hàng. Điều này đồng nghĩa với việc HTX chưa thu hút được khách hàng và chưa đánh trúng tâm lý mua hàng ngẫu hứng, tò mò của khách hàng.
Một nghiên cứu về hành vi mua sắm của con người cho thấy, có đến 83% hành vi mua hàng được quyết định bởi thị giác. Và việc trưng bày bên trong cửa hàng, gian hàng có hiệu quả hơn cả khi áp dụng hình thức khuyến mãi, giảm giá, từ đó giúp các HTX tăng doanh thu đáng kể.
Vậy nhưng, theo Tổng Quản lý cấp cao của Công ty TNHH Aeon TopValu Việt Nam, thuộc Tập đoàn Aeon, ông Fukui Tomoaki, các HTX khi tham gia hội chợ, thậm chí đầu tư các cửa hàng nông sản nhưng lại chưa có kế hoạch thiết kế và phương án trang trí gian hàng để tạo ra không gian đẹp, mang bản sắc riêng.
“Điều này không chỉ khó thu hút, khó gây sự tò mò cho khách hàng mà còn chưa tạo được cho khách hàng, nhất là các doanh nghiệp phân phối về hình ảnh một đơn vị sản xuất tiềm năng, có nhiều khả năng hợp tác lâu dài”, ông Tomoaki chia sẻ.
Dù có sản phẩm bán khá chạy tại một số điểm trưng bày sản phẩm OCOP, nhưng ông Nguyễn Ngọc Hải, Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ Bình Minh (Bắc Giang) cho biết, việc cửa hàng, gian hàng của HTX hiện nay còn chưa hút khách một phần là do các HTX chưa có kế hoạch cụ thể trong phân phối, tiếp cận khách hàng. Bên cạnh đó, HTX có sản phẩm nhưng đơn điệu. Nhiều HTX có khi không để ý đến khâu bảo quản trong trưng bày nên chất lượng sản phẩm bị biến đổi, gây mất niềm tin với khách hàng.
Thực chất, trưng bày, bố trí sản phẩm không chỉ đơn giản là thu hút khách hàng mà còn giúp HTX xây dựng thương hiệu, tăng nhận diện thương hiệu, tăng khả năng quảng cáo bằng miệng. Ngoài việc thiết kế gian hàng cần đầu tư nguồn vốn, thì trưng bày, sắp xếp sản phẩm lại là phương pháp cạnh tranh đơn giản, dễ thực hiện. Tuy nhiên, đây cũng là điểm hạn chế của HTX.
Có giám đốc một doanh nghiệp sản xuất và chế biến măng tây ở miền Trung chia sẻ rằng, bà đã đi nhiều triển lãm, hội chợ, dù nhiều lúc quan sát rất kỹ nhưng không biết sản phẩm đặc trưng, thế mạnh của HTX là gì, quy trình sản xuất ra sao. Ngay trong cùng một gian hàng, sản phẩm bố trí chưa khoa học, có khi chồng lấn lên nhau. Thậm chí, gian hàng bán đồ trang sức bằng bạc lại nằm bên cạnh gian hàng thực phẩm. “Điều này tạo sự đứt quãng cảm xúc trong lúc tham quan, mua sắm của khách hàng”, vị giám đốc này nói.
Nghệ thuật và khoa học
Nhiều chuyên gia cho rằng, các cửa , gian hàng trưng bày sản phẩm của HTX hiện nay chủ yếu theo kiểu siêu thị mini nhỏ lẻ. Chính vì vậy, để cạnh tranh được với các siêu thị lớn thì cách thức đơn giản và dễ thực hiện nhất là trưng bày sắp xếp hàng hóa lên giá kệ siêu thị một cách ấn tượng để thu hút và giữ chân khách hàng. Và khách hàng cũng hoàn toàn có thể cảm nhận, đánh giá sản phẩm HTX bán qua cách thức trưng bày, bố trí ngay từ ngoài cửa.
Đối với các HTX tham gia các sự kiện trưng bày, trình diễn sản phẩm thì việc thu hút khách đến tham quan, xem, tìm hiểu sản phẩm thôi cũng đã là thành công, chưa nói đến việc khách hàng mua hàng.
Muốn vậy, hàng hóa của HTX cần được sắp xếp và phân loại hợp lý, khách hàng sẽ dễ dàng tìm hiểu, lựa chọn sản phẩm khi cần.
Theo nghiên cứu, nếu đơn vị bán hàng giữ chân được khách hàng tại gian hàng, cửa hàng của mình tăng 1% , thì doanh thu của HTX sẽ tăng khoảng 1,3%. Vì vậy, mỗi HTX sản xuất trong một lĩnh vực, một ngành nghề cần lựa chọn cho mình một phong cách sắp xếp, trưng bày sản phẩm riêng để tạo ấn tượng và lôi cuốn khách muốn khám phá nhiều hơn, tiếp xúc với nhiều mặt hàng khác nhau, làm tăng khả năng mua hàng “không tự chủ” của khách.
Tuy nhiên, muốn trưng bày sản phẩm đẹp và hợp lý, HTX phải kết hợp rất nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm: đầu tư cho thiết kế, trang trí hoặc các yếu tố khác như: ánh sáng, nhạc, mùi hương,… và các thiết bị hỗ trợ việc trưng bày sản phẩm như kệ trưng bày tủ, móc,…
Bà Đặng Thanh Mai, cố vấn chuyên môn về giải pháp cho doanh nghiệp, cho biết tùy vào từng mặt hàng mà việc bật nhạc tại cửa hàng cũng có những lựa chọn khác nhau. Nhưng qua nghiên cứu và thực tế đều cho thấy, các bản nhạc nhẹ nhàng nhưng không quá chậm rãi có khả năng “giữ” chân khách nhiều hơn là những bản nhạc thị trường, sôi động. “Điều này đang được các siêu thị áp dụng rất hiệu quả”, bà Mai nói.
Theo vị chuyên gia này, hiện nay, rất nhiều khách hàng, nhà phân phối tò mò và muốn xem quy trình sản xuất của sản phẩm của HTX có an toàn, đảm bảo hay không để đi đến mua hay ký hợp đồng. Chính vì vậy, tại các gian hàng, cửa hàng, HTX nên kết hợp cho khách xem quy trình sản xuất.
HTX có thể dành một khoảng không gian nhỏ trong gian hàng để một chiếc tivi chiếu các video trong suốt quá trình sản xuất sản phẩm. Nếu HTX muốn gian hàng sinh động hơn, HTX có thể trưng bày các vật mẫu thật hay các giống cây thật để người tiêu dùng có thể trực tiếp cảm nhận và lựa chọn.