Fed nâng lãi suất sẽ ảnh hưởng thế nào đến thị trường tài chính và người tiêu dùng?
13:22 06/02/2022
Lãi suất cao hơn sẽ làm lạm phát chậm lại, nhưng khi giá cả bắt đầu giảm, thì việc vay tiền sẽ tốn kém hơn. Nhiều người sẽ chỉ mua những xe hơi hay nhà cửa giá rẻ bởi tiền đi vay có chi phí đắt đỏ hơn trước.
Lãi suất thấp trong lịch sử đã giúp nước Mỹ vượt qua đại dịch, nhưng cũng thúc đẩy lạm phát, đã tăng 7% vào năm ngoái - tốc độ nhanh nhất trong 40 năm. Kìm hãm đà tăng lạm phát hiện là mối quan tâm hàng đầu của Fed và một trong những chiến lược chính mà ngân hàng trung ương Mỹ sẽ sử dụng để chống lạm phát là tăng lãi suất.
Các nhà phân tích của Goldman Sachs hồi tháng 1/2022 dự đoán rằng Fed sẽ tăng lãi suất 4 lần trong suốt năm 2022, hoặc thậm chí có thể nhiều hơn. Điều đó, cùng với việc cắt giảm 9 con số hàng tháng đối với bảng cân đối kế toán của mình, là cách Fed làm chậm dòng tiền chảy vào một nền kinh tế vốn đã quá nóng.
Vậy tất cả những điều trên có ý nghĩa gì đối với người dân Mỹ?
Kết quả cuối cùng sẽ là con dao hai lưỡi đối với người tiêu dùng Mỹ. Đúng vậy, lãi suất cao hơn sẽ làm lạm phát chậm lại, nhưng khi giá cả bắt đầu giảm, thì việc vay tiền sẽ tốn kém hơn. Nhiều người sẽ chỉ mua những xe hơi hay nhà cửa giá rẻ bởi tiền đi vay có chi phí đắt đỏ hơn trước.
Lãi suất cho các khoản vay mua xe mới kỳ hạn 60 tháng trong năm 2021 đã giảm từ 4,24% vào đầu năm xuống 3,92% trong những ngày cuối tháng 12, theo MSN. Nhưng khi Fed tăng lãi suất, khoản vay mua ô tô mới trung bình trong 5 năm dự kiến sẽ tăng lên 4,4% vào cuối năm 2022.
Không giống như thị trường ô tô, lãi suất cho vay mua nhà không giảm trong năm ngoái. Theo Forbes, lãi suất tăng từ 2,67% vào tháng 1 lên 3,12% vào cuối năm 2021, nhưng kết thúc năm vẫn dao động ở mức thấp lịch sử 3%. Forbes dự đoán – do Fed sắp tăng lãi suất - lãi suất thế chấp cố định trong 30 năm sẽ tăng lên khoảng từ 3,4% đến 4% vào cuối năm 2022.
Mặc dù các ngân hàng thường tăng lợi suất tiết kiệm khi Fed tăng lãi suất, nhưng họ không nhất thiết phải làm vậy - và có lẽ lần này sẽ không làm. Các ngân hàng ngày nay luôn dồi dào tiền mặt và không cần khuyến khích tiền gửi bằng cách cung cấp lợi suất cao hơn. Do vậy, khách hàng của ngân hàng có thể sẽ phải chịu đựng điều tồi tệ nhất ở cả hai phía - các khoản vay đắt hơn mặc dù lợi suất tiết kiệm vẫn ở mức ảm đạm khoảng 6 điểm cơ bản.
Kể từ cuối năm ngoái, các thị trường đã tự thắt chặt các điều kiện tài chính trong bối cảnh dự đoán các động thái của Fed vẫn chưa được thực hiện. Lợi tức trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm đã tăng lên 1,9%, mức cao nhất trong hơn hai năm.
Các điều kiện tài chính đang bị thắt chặt dần.
Theo CNBC, tác dụng phụ đáng lo ngại khác của việc tăng lãi suất có thể xảy ra trên thị trường chứng khoán Mỹ, nơi mà tháng 1 giảm điểm tệ nhất kể từ tháng 3 năm 2020, theo CNBC. Thị trường chứng khoán không thích lãi suất tăng vì chúng làm hạ nhiệt nền kinh tế, thắt chặt cho vay kinh doanh, tăng trưởng doanh nghiệp chậm lại và khiến các khoản đầu tư an toàn như trái phiếu trở nên hấp dẫn hơn.
Thị trường tiền điện tử cũng sẽ giảm nhiệt khi Fed ngừng bơm thanh khoản vào các thị trường tài chính.
Đối với thế giới thì sao?
Khi nền kinh tế của cường quốc số một thế giới có sự thay đổi thì các nền kinh tế khác không thể tránh khỏi những tác động.
Cụ thể, khi Fed tăng lãi suất, dòng tiền bị hút về Mỹ, khiến sức hút đầu tư của các thị trường ngoài Mỹ bị giảm sút.
Trong trường hợp USD mạnh lên do cung tiền của Mỹ giảm đi, những nước vay nợ bằng USD sẽ bị ảnh hưởng không nhỏ vì giá trị nợ tăng lên.
Liệu Fed có tăng lãi suất mạnh mẽ?
Câu trả lời là: Ít có khả năng đó.
Số việc làm mới của Mỹ trong tháng 1 cao hơn nhiều so với mong đợi đang khiến thị trường đặt cược rằng Fed sẽ bắt đầu tăng lãi suất ngay từ tháng 3 tới với mức tăng mạnh mẽ, nửa điểm.
Tuy nhiên, đó có thể là một kỳ vọng quá xa vời, với những gì các nhà hoạch định chính sách của Fed đã nói, trong bối cảnh thị trường việc làm như hiện nay, và xem xét những lần tăng trong quá khứ.
Tuy nhiên, không loại trừ khả năng Fed sẽ tăng lãi suất trong hầu hết 7 cuộc họp từ nay đến cuối năm, khi cơ quan này bước vào giai đoạn chiến đấu với lạm phát cao mà không làm suy yếu sự hồi phục của thị trường lao động.
Các nhà giao dịch hiện dự đoán lãi suất tiền cho vay qua đêm giữa các ngân hàng Mỹ sẽ được Fed điều chỉnh tăng thêm 1/4 điểm phần trăm, lên 0,25 – 0,5%. Nhưng cũng có 31% số nhà giao dịch dự đoán mức tăng sẽ lên tới hơn nửa điểm, cao hơn nhiều so với tỷ lệ 13% dự đoán trước khi Cục Thống kê Lao động Mỹ công bố số liệu việc làm trong tháng 1.
Các nhà tuyển dụng Mỹ đã tuyển dụng thêm 467.000 việc làm trong tháng vừa qua, vượt tất cả mọi dự đoán lạc quan nhất của các nhà kinh tế trong cuộc thăm dò của Reuters – hầu hết mọi người đều dự đoán nhu cầu lao động giảm do số ca nhiễm Covid-19 gia tăng. Một bất ngờ nữa là lương trung bình theo giờ trong tháng 1 cũng twang 5,7% so với cùng kỳ năm trước.
Mặc dù thị trường việc làm hiện vẫn thấp hơn 2,8 triệu so với trước đại dịch, tháng 3/2020, song khoảng cách đang thu hẹp dần.
Tình trạng thị trường việc làm của Mỹ.
Kể từ những năm 1990, khi Fed đã thành công trong các công cuộc kiềm chế phần lớn lạm phát, các đợt tăng 50 điểm cơ bản là ngoại lệ và chưa bao giờ được sử dụng để bắt đầu một chu kỳ thắt chặt.
Theo Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang St. Louis, James Bullard, một trong những người ủng hộ thái độ cứng rắn nhất của Fed về việc thắt chặt chính sách sớm và nhanh, vẫn chưa rõ nên tăng lãi suất mạnh mẽ đến mức nào.
11/11/2024
