'Việt Nam có thể học Nhật Bản chuyển đổi số ngành nông nghiệp'

Đây là thông tin do Phó Giáo sư - Tiến sĩ Trần Đăng Xuân, trường đại học Hiroshima (Nhật Bản) chia sẻ tại Diễn đàn quốc tế chuyển đổi số Nông nghiệp Việt Nam 2021 do VnExpress tổ chức.

Theo ông Trần Đăng Xuân, nông nghiệp, lâm nghiệp và đánh bắt thủy sản chỉ chiếm 1,24% GDP của Nhật Bản (năm 2018). Tuy nhiên, các ngành này đóng vai trò quan trọng trong an ninh lương thực của đất nước.

Quốc gia này đối diện với khó khăn như: thiếu đất nông nghiệp, hơn 65% lao động độ tuổi trên 60, giảm số lượng nông dân, chỉ có 1,3 triệu hộ với 2 triệu nông dân trên tổng số 26,9 triệu dân ( số liệu năm 2019). Diện tích đất canh tác giảm từ 14,1% (năm 1969) xuống 11,4% (năm 2018). Việc phát triển nông nghiệp số giúp Nhật Bản khắc phục những thách thức của ngành nông nghiệp.

Cụ thể, Internet vạn vật (IoT), AI... được sử dụng để thu thập, phân tích các dữ liệu, trang trại, môi trường xung quanh. Từ đó cung cấp cho các nhà nghiên cứu và nông dân những dữ liệu canh tác cần thiết.

IoT và AI tư vấn cho nông dân lượng nước, phân bón chính xác cần sử dụng trong quá trình canh tác. Bên cạnh đó, máy móc, thiết bị công nghiệp khác hỗ trợ nông dân giải quyết vấn đề thiếu hụt lao động.

Nhật Bản nổi tiếng trên thế giới với thịt bò Wagyu, sản phẩm từ bơ sữa... Nông dân Nhật sử dụng bộ cảm biến mạng lưới tuyền thông máy bay không người lái, AI, robot, các cầu thành khác của IOT để phân tích, quản lý, xử lý số liệu. Sau đó ra quyết định tiến hành canh tác dựa trên các số liệu đó.

Ứng dụng điều này, năng suất, chất lượng lao động cải thiện rõ. Thị trường nông nghiệp thông minh ở Nhật Bản dự kiến tăng gấp 3 lần doanh thu bán hàng từ 144,6 triệu USD (2019) lên 403,4 triệu USD năm 2025. Nhật Bản cũng có nhiều nghiên cứu hỗ trợ nông dân công tác kỹ thuật. Nền nông nghiệp kỹ thuật ở đất nước mặt trời mọc đang ở giai đoạn đầu nên nhiều kinh nghiệm, kỹ thuật, công nghệ về mặt quản lý có thể áp dụng tại Việt Nam.

Năm 2019, một nông dân Nhật Bản hàng năm xuất khẩu trung bình 40.000 USD về nông sản, con số này ở nông dân Việt là 1.000 USD. Do đó việc đầu tư nền nông nghiệp kỹ thuật số để nâng cao năng suất, chất lượng nông sản Việt Nam hiện nay rất cần thiết.

Ông Xuân dẫn chứng, năm 2019 xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 2,9 tỷ USD. Theo ông, con số này có thể tăng lên 10 tỷ USD nếu áp dụng nền canh tác hữu cơ, kỹ thuật số như sản xuất lúa gạo giống Nhật Bản. Trong các vùng sản xuất nông nghiệp chính, có thể coi ĐBSCL là trung tâm với trọng tâm canh tác lúa, trái cây, nuôi trồng thủy sản.

Chuyên gia cho rằng, Việt Nam nên đặt mối quan hệ để nhận chuyển giao công nghệ, hỗ trợ, đào tạo từ Nhật. Bên cạnh đó, việc đưa trẻ Việt sang thực tập ngành nông nghiệp tại Nhật Bản cần mở rộng. Hàng năm, có 4 - 5 vạn thanh niên đến Nhật thực tập nhưng số lượng học về ngành nông ngihệp không nhiều.

Nhìn về tương lai, nông nghiệp kỹ thuật số sẽ giúp nông dân giảm thiểu tác động tiêu cực của khí hậu. Vì vậy, người dân nên học giao dịch sản phẩm trực tiếp trên các chợ nông sản trực tuyến giúp giảm bớt phụ thuộc vào thương lái trung gian như cách người Nhật làm trong nhiều năm qua.

"Theo góc nhìn của các chuyên gia Nhật, nông nghiệp kỹ thuật số có thể giúp Việt Nam trở thành cường quốc nông nghiệp thế giới. Hiện, 70% sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam đến từ 22 triệu nông dân sản xuất nhỏ. Vì vậy, chúng ta nên lấy hộ nông dân làm trung tâm, bắt đầu đào tạo từ khâu đơn giản", ông Xuân nói.

Sau những phân tích về cơ hội, chuyên gia cho rằng, ngành nông nghiệp Việt Nam đứng trước nhiều thách thức. Hiện, khoảng 70% trong 98 triệu dân có độ tuổi dưới 35 tuổi, độ tuổi thích hợp sử dụng internet kết nối dữ liệu phục vụ nông nghiệp kỹ thuật số. Tuy nhiên, hầu hết nông dân sử dụng điện thoại để giải trí, liên lạc.

Chính phủ Việt Nam thúc đẩy thực hiện nông nghiệp công nghiệp cao. Tuy nhiên, hộ nông dân nhỏ vẫn e ngại sử dụng các ứng dụng kỹ thuật mới để cải thiện canh tác.

Theo Vnexpress

https://vnexpress.net/viet-nam-co-the-hoc-nhat-ban-chuyen-doi-so-nganh-nong-nghiep-4358329.html